ROZRÓD

Pierwsze 9 tygodni z życia szczeniaczka

Tydzień pierwszy (1-7 dni):
Dochodzi do zapłodnienia, czyli połączenia komórki jajowej z plemnikiem, co prowadzi do powstania zygoty – komórki diploidalnej dającej początek nowemu organizmowi. Zygota zaczyna się dzielić – powstaje zarodek, który w 4 dniu po zapłodnieniu jest już ośmiokomórkowym tworem wędrującym po jajowodzie.
W czasie pierwszego tygodnia suczkę żywimy normalnie. Mogą pojawić się poranne mdłości.

Tydzień drugi (8-14):
W czasie drugiego tygodnia po zapłodnieniu zarodki ulegają intensywnym podziałom – pod koniec tego okresu składają się już z 64 komórek. Z jajowodu, w którym nastąpiło zapłodnienie, zarodki docierają do macicy, gdzie migrują pomiędzy jej rogami. Pod koniec 2 tyg. ciąży następuje zatrzymanie migracji zarodków.
W tym okresie ciąży nie obserwuje się charakterystycznych zmian w wyglądzie czy w zachowaniu suki – mogą utrzymywać się mdłości.

Tydzień trzeci (15-21):
Pęcherzyki płodowe osiągają > 1 mm średnicy – na obrazie USG widoczne jako „paciorki”. W czasie dalszego rozwoju zarodka, obok rozwijającej się tarczki zarodkowej, z której powstaje ciało zarodka, rozwijają się o wiele intensywniej narządy pomocnicze – błony płodowe. Ich zadaniem jest zapewnienie łączności miedzy zarodkiem a matką, czyli stworzenie warunków do zaspokojenia przyszłych potrzeb energetycznych i budulcowych nowo tworzonego organizmu (oddychanie, odżywianie), chronią one także zarodek tworząc wodne środowisko rozwoju, umożliwiają wydalanie metabolitów i strzegą odrębności immunologicznej zarodka, zapobiegając konfliktowi z systemem obronnym suki. Sznur pępowinowy, tworzony miedzy innymi przez tętnicę pępkową i żyłę pępkową, łączy zarodek z częścią płodową łożyska. Pod koniec trzeciego tygodnia ciąży rozpoczyna się organogeneza.

Czwarty tydzień (22-28):
Około 21-23 dnia dochodzi do implantacji (zagnieżdżenia) embrionów w endometrium, tworzy się łożysko. Trwa intensywna organogeneza: kształtuje się głowa, oczy, kończyny i rdzeń kręgowy. W tym tygodniu rozwijające się płody są najbardziej narażone na negatywne wpływy środowiska.
Po 22 dniu od krycia można wykonać badanie USG: na obrazie widoczne będą pęcherzyki płodowe z tarczką zarodkową, po 25 dniu widoczne bijące serca płodów.

ciaza27

 U suki może pojawić się przezroczysta wydzielina pochwowa, rozpoczyna się również rozwój gruczołów mlekowych. Nadal karmimy sukę identycznie jak w poprzednich tygodniach ciąży, nie zwiększając ilości podawanego pokarmu.

Piąty tydzień (29-35):
Około 35 dnia ciąży zostaje zakończony proces organogenezy. Płody osiągają wielkość od 15 do 30 milimetrów i wyglądają już jak miniatury szczenięcia.
W tym okresie dopiero zaczyna wzrastać masa ciała suki, można również zaobserwować obrzmienie sromu. Przechodzimy na karmę dla szczeniąt nie zmieniając jednak ilości karmy w porównaniu z tygodniami ubiegłymi. Występuje anemia ciążowa.

ciaza30

Szósty tydzień (36-42):
Zaczyna się okres intensywnego wzrostu płodów. Najszybszy wzrost płodu obserwuje się pomiędzy 32 a 55 dniem ciąży. Następuje rozwój pigmentacji skóry, można również usłyszeć bicie serca płodu przez fonendoskop. W tym czasie widoczne są na obrazie USG zawiązki kończyn płodu. Dość łatwo można rozróżnić już głowę, kręgosłup (fot.), klatkę piersiową i brzuch.

ciaza36
U niektórych suk już od ok. 40 dnia ciąży możemy zaobserwować powiększenie jamy brzusznej. U innych powiększenie obrysu jamy brzusznej jest zauważalne dopiero około 50 dnia ciąży. Zależy to zarówno od liczby płodów, ich wielkości, budowy suki i stanu jej odżywienia.Zwiększamy dawkę pokarmową przez wprowadzenie dodatkowego posiłku.

Siódmy tydzień (43-49):
Po czterdziestym piątym dniu ciąży rogi macicy zaginają się ku górze, płody cały czas zwiększają swoja wielkość. Od końca siódmego tygodnia ciąży przykładając dłoń do brzucha suki możemy już wyraźnie wyczuć ruchy płodów. Wyraźnie można już wysłuchać za pomocą fonendoskopu odgłos serca płodu (tętno dwa razy szybsze od tętna matki).
W dalszym ciągu powiększa się obrys jamy brzusznej oraz następuje intensywny rozwój gruczołu mlekowego, który potrwa aż do porodu. Można wykonać zdjęcie rentgenowskie aby ustalić liczbę płodów.  W tym okresie wzrasta apetyt u suki, należy więc zwiększyć ilość pokarmu (o mniej więcej 15% w porównaniu z poprzednim tygodniem), a dawkę dzienną podzielić na trzy lub nawet cztery posiłki.

Tydzień ósmy (50-56):
Płody nadal rosną intensywnie – pod koniec ósmego tygodnia mogą już bezpiecznie przyjść na świat.
Cały czas ulega powiększeniu jama brzuszna. W tym okresie ciąży suka może wykazywać objawy zaniepokojenie, zwłaszcza jeśli jest to jej pierwsza ciąża. Suka nagle zrywa się z posłania, kręci się po domu, nie wie co ma ze sobą zrobić. Nie należy się denerwować, prawdopodobnie jest to naturalna reakcja suki na ruchy płodów. Około 10 dni przed spodziewanym porodem srom wyraźnie się powiększa. Może się już pojawić mleko w sutkach. Dzienną dawkę pokarmową dzielimy na cztery – pięć posiłków. Suka nie jest w stanie przyjąć dużej ilości pokarmu, a co za tym idzie musi być to pokarm wysoko energetyczny i zawierający odpowiednio ilość witamin, minerałów (karma dla szczeniąt).

Dziewiąty tydzień (57-63):
Praktycznie od 60 dnia ciąży płody są całkowicie ukształtowanie i zdolne do życia poza organizmem matki. Następuje ich dalszy wzrost i rozwój. Pod koniec ciąży pod wpływem działania hormonów mięśnie brzucha i więzadła macicy ulegają rozluźnieniu. Mówi się o tym, że brzuch opada, obserwujemy wówczas zapadnięcie brzucha i boków. W ostatnich dniach ciąży w gruczole mlekowym suki pojawia się wydzielina, u suk, które już wcześniej rodziły z reguły tydzień przed porodem. U pierwiastek moment pojawienia się wydzieliny w gruczole mlekowym zbiega się z momentem porodu. Często suki zaczynają zachowywać się niespokojnie: budują gniazdo – kopiąc i rwąc posłanie. Można zacząć mierzyć temperaturę suki – w drugiej połowie ciąży, u większości suk temperatura wynosi około 38.5 stopnia C – jej spadek do poziomu około 37 stopni C zapowiada poród w ciągu 24 godzin.

MARIKA2014OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Opracowano na podstawie: „Fizjologia ciąży oraz program prowadzenia suki ciężarnej” dr n. wet. Jacek Ingarden, lek. wet. Maja Ingarden, Magazyn Weterynaryjny, vol. 13/2004

PORÓD

Suczka szczeni się mniej więcej 9 tygodni po kryciu. Jednak dokładne obliczenie daty porodu jest utrudnione, gdyż nie jesteśmy w stanie dokładnie określić momentu owulacji, a data krycia nie jest równoważna z datą zapłodnienia.
W naszym przypadku najlepszym wskaźnikiem zbliżającego się porodu jest zachowanie przyszłej mamy: w legowisku przygotowanym na przyjęcie na świat maluszków, najpóźniej dobę przed porodem, trzeba koniecznie wykopać norę. Poza tym suczka stale przebywa w przygotowanym legowisku: przestaje interesować się pokarmem i otoczeniem.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
suczka staffika przed porodem

Generalnie suka rodzi sama i poza szczególnymi przypadkami nie wymaga pomocy, dlatego należy zapewnić jej absolutny spokój i pozwolić oszczenić się samodzielnie. Z chwilą, gdy pojawiają się pierwsze skurcze suka staje się niespokojna, drapie posłanie, ciężko dyszy i stęka. W następnym etapie pojawiają się bóle parte, których efektem jest urodzenie płodu. Suka przestaje wtedy dyszeć, kładzie się lub przyjmuje inną, wygodną pozycję, np. półsiedzącą, odstawia ogon i prze zaglądając co chwila pod siebie, czy nie pojawiło się już coś nowego na świecie. W szparze sromowej ukazuje się w pierwszej kolejności pęcherz płodowy. staffik_poród_z bullerbynSzczenię zostaje urodzone po kilku, kilkunastu minutach parcia. Noworodek rodzi się najczęściej w worku owodniowym. Zwykle suka sama uwalnia szczenięta z błon płodowych i odgryza pępowinę od łożyska (które najczęściej od razu zjada). Jeśli tego nie zrobi powinniśmy jej pomóc rozrywając delikatnie pęcherz płodowy, najlepiej w okolicy pyszczka noworodka. Następnie matka intensywnie wylizuje noworodka: jest to niezwykle ważne, ponieważ w ten sposób oczyszcza go ze śluzu oraz intensywnym masażem pobudza krążenie, oddychanie i pozostałe funkcje życiowe.staffik_poród_szczeniak_z bullerbyn
Nowo narodzone szczenię po wylizaniu przez matkę powinno jak najszybciej zacząć ssać. Pobiera w ten sposób siarę, pierwszy pokarm zawierający m.in. cenne przeciwciała, oraz pobudza produkcję mleka i wydzielanie oksytocyny. Oksytocyna, to hormon powodujący skurcze macicy, a więc ułatwiający i przyspieszający przebieg porodu.Łożysko jest wypierane zazwyczaj razem z rodzącym się płodem, ale może też zostać wydalone po kilku minutach, a nawet po kilku godzinach (po zakończonej akcji porodowej).
Wydalanie pierwszego płodu może trwać nawet kilka godzin, lecz gdy trwa dłużej niż 6 godzin należy wezwać na pomoc lekarza weterynarii. Następne płody rodzą się w odstępach od kilku do kilkunastu godzin. Przerwa między urodzeniem kolejnych szczeniąt nie powinna być jednak dłuższa niż 2 godziny. Łącznie cały poród u staffika trwa 4-6 godzin.

staffik_noworodek

nowo narodzone szczenię